Η πρόεδρος του φημισμένου Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ) κ. Σούζαν Χόκφιλντ, μιλά για τον τρόπο που μπορεί η καινοτομία να αλλάξει τη ροή της παγκόσμιας οικονομίας.
Πώς βοηθούν η αριστεία και η αξιολόγηση στη βελτίωση λειτουργίας του πανεπιστημίου;
Η αξιολόγηση είναι ενδογενής διαδικασία του MIT. Κάθε τμήμα αξιολογείται κάθε δύο χρόνια, από μία επιτροπή που αποτελείται από διδάσκοντες και ειδικούς επιστήμονες. Ενας παράγοντας που συμβάλλει στην αριστεία του MIT, αλλά και κάθε πανεπιστημίου, είναι η αξιολόγηση. Ενα άλλο στοιχείο είναι ο συναγωνισμός των πανεπιστημίων μεταξύ τους για τους καλύτερους καθηγητές, φοιτητές, ερευνητές και φυσικά, για μεγαλύτερη χρηματοδότηση.
Το ύψος της χρηματοδότησης κάθε ΑΕΙ πρέπει να συναρτάται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης;
Προφανώς και πρέπει. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι η αποτύπωση του έργου που γίνεται σε κάθε ίδρυμα.
Εν μέσω οικονομικής κρίσης, υπάρχουν στοιχεία για αύξηση των αιτήσεων για τα καλά πανεπιστήμια των ΗΠΑ έως και 20%. Πού οφείλεται αυτό;
Η παιδεία, και ειδικότερα ένα πτυχίο από ένα καλό πανεπιστήμιο, έχει πάντα αξία. Ιδιαίτερα σε δύσκολες οικονομικά περιόδους αυξάνει την πιθανότητα για μια καλή θέση στην αγορά εργασίας. Επιπλέον, σε περιόδους ύφεσης, πολλοί επιλέγουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους αντί να εργαστούν σε μία θέση που ίσως να μην τους ταιριάζει.
Τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται μία δυναμική των πανεπιστημίων από αναπτυσσόμενες χώρες (όπως για παράδειγμα η Κίνα και η Ινδία), όπου αντίστοιχα υπάρχει και μεγάλη ζήτηση για πανεπιστημιακές σπουδές. Στο διεθνές αυτό τοπίο, πώς μπορεί να είναι ανταγωνιστικό ένα πανεπιστήμιο από μία περιφερειακή, μικρή χώρα;
Πλέον έχει γίνει αντιληπτό ότι η επιτυχία του αμερικανικού μοντέλου βασίζεται στην ανάπτυξη της γνώσης και αυτό όλοι θέλουν να το αντιγράψουν. Αυτό δημιουργεί ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον στη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Από την άλλη, η επιστημονική κοινότητα σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιεί τη ίδια γλώσσα, δημιουργεί σχέσεις που ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα. Η επιστήμη έχει τη δύναμη να ρίχνει τα σύνορα μεταξύ χωρών και ιδεολογιών.
Υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας ελληνικών και αμερικανικών πανεπιστημίων;
Είναι δεδομένο. Βέβαια, οι ιδέες και οι συνεργασίες ξεκινούν από το διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό δύο ιδρυμάτων. Αυτοί αποτελούν τη βάση μιας συνεργασίας, η οποία ξεκινάει από κάτω προς τα πάνω. Οι ιδέες προέρχονται από τους καθηγητές και τους φοιτητές και οι διοικήσεις τις ενθαρρύνουν.
Πανεπιστήμια από ισχυρές χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, επεκτείνονται σε τρίτες χώρες με τη δημιουργία παραρτημάτων. Πολλοί επικρίνουν το μοντέλο αυτό θεωρώντας ότι έτσι υποβαθμίζεται ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Στο MIT έχουμε αναπτύξει διάφορες μορφές συνεργασιών με ξένα πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, έχουμε προγράμματα στη Σιγκαπούρη, την Κίνα, την Πορτογαλία, το Αμπού Ντάμπι. Κατά κύριο λόγο, καθηγητές από τις τρίτες χώρες εργάζονται για ένα διάστημα στην έδρα του MIT στη Μασαχουσέτη και κατόπιν επιστρέφουν στα πανεπιστήμιά τους για να αναπτύξουν το πρόγραμμα του MIT. Το MIT δεν θα ήταν τόσο προχωρημένο εάν δεν είχε αναπτύξει συνεργασίες με ιδρύματα του εξωτερικού.
Η Ελλάδα διανύει μία πολύ δύσκολη οικονομικά περίοδο, όπως και πολλές χώρες στη Δύση. Πώς μπορούν τα πανεπιστήμια να βοηθήσουν;
Η Δύση πέρασε μία ύφεση και πρέπει να σκεφτούμε την επόμενη ημέρα. Πιστεύω ότι το καλύτερο μοντέλο σταθερής οικονομικής ανάπτυξης είναι αυτό που βασίζεται στην καινοτομία και τα πανεπιστήμια έχουν τον πρώτο ρόλο σε αυτό. Στο MIT ειδικευόμαστε να παίρνουμε τις ιδέες που έχουν προκύψει στα εργαστήρια και να τις εφαρμόζουμε στην αγορά. Μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης παγκοσμίως προσφέρουν κλάδοι όπως είναι η ενέργεια με έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές, καθώς και ο συνδυασμός της μηχανικής με τις «επιστήμες της ζωής», όπως είναι η βιολογία και η βιοϊατρική.
Η κ. Σούζαν Χόκφιλντ είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του πανεπιστημίου ΜΙΤ από την ίδρυσή του, το 1861. Είναι νευρολόγος και το κύριο ερευνητικό της έργο εστιάζεται στη λειτουργία και την ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου. Εχει διδάξει επίσης στο Πανεπιστήμιο Yale και είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Rochester και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Georgetown. Είναι μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, ενώ κατέχει τιμητικές θέσεις σε ακαδημαϊκά ιδρύματα στη Σκωτία, τη Νέα Υόρκη, το Πεκίνο, τη Λισσαβώνα και το Πόρτο.
του Απόστολου Λακασά (Πηγή: Καθημερινή 03/04/2010)